Như ở bài viết trước, tôi đã đưa ra cho các bạn một số hình ảnh nhận biết cây hoa ly bị nhiễm vi-rút. Vậy nguyên nhân cây bị nhiễm vi-rút là do đâu và cách khắc phục như thế nào khi cây chưa và đã bị bệnh. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp thắc mắc cho các bạn. Đầu tiên hãy nói về nguyên nhân.
A. Nguyên nhân:
1- Có sẵn trong củ giống nhập khẩu từ Hà Lan do cây giống bị nhiễm vi-rút trong quá trình sản xuất củ giống mà chưa được loại bỏ triệt để.
Như các bạn biết, người Hà Lan trồng hoa ly để sản xuất củ giống và cắt cành. Trong quá trình trồng, cây hoàn toàn có thể bị nhiễm vi-rút ngay trên đồng ruộng. Khi đó các nhà sản xuất củ giống sẽ có một bước là loại bỏ các cây bị nhiễm vi-rút ngay trên đồng ruộng. Bên cạnh đó, trước khi đóng gói củ họ cũng có thêm thao tác là Test vi-rút còn sót lại trong củ giống.
Tuy nhiên tất cả các thao tác trên đều không thể loại bỏ triệt để 100% củ bị nhiễm vi-rút. Chưa kể việc kiểm soát củ giống bị nhiễm vi-rút ở các công ty khác nhau cũng không giống nhau. Điều này lý giải tại sao củ khi đưa về Việt Nam vẫn có những lô bị nhiễm một tỷ lệ vi-rút nhất định.
2- Tỷ lệ các lô hàng có củ bị nhiễm vi-rút khi trồng ở Việt Nam tuy không cao nhưng cũng gây ra nhiều thiệt hại cho người trồng vì một khi cây đã bị nhiễm vi-rút thì chỉ có thể nhổ bỏ để tránh lây lan sang cây khác mà thôi. Ngoài ra không có biện pháp nào khác để diệt vi-rút cả.
3- Củ ly bị nhiễm vi-rút không nhận biết bằng mắt thường được nên đây cũng là một khó khăn không nhỏ đối với người mua củ giống, đặc biệt là ở Việt Nam.
B. Biện pháp phòng trừ:
1- Hãy mua củ giống của những nhà cung cấp có uy tín (Ví dụ như: Công ty Jan de wit, Onings, Zabo Plant...).
2- Mua củ của những giống ít có nguy cơ bị nhiễm vi-rút (như nhóm lai Oriental, LA, Asiatic). Theo kinh nghiệm quan sát của cá nhân tôi trong vài năm trở lại đây thì những giống thuộc nhóm lai OT như Serrano, Conca d'Or, Manissa có nguồn gốc sản xuất ở Chile (thường gọi là củ Chile) có nguy cơ bị nhiễm vi-rút cao hơn so với các giống lai khác.
Giống hoa ly Maniisa bị nhiễm vi-rút khi trồng ở Việt Nam
3- Đất trồng phải được luân canh thường xuyên với cây trồng khác.
4- Làm sạch cỏ dại trong và xung quanh khu trồng ly để làm mất chỗ sinh sống của các trung gian truyền bệnh vi-rút.
5- Diệt trừ côn trùng và môi giới truyền bệnh vi-rút như rệp, bọ nhảy.
Rệp là loài côn trùng phổ biến nhất gây hại trên cây hoa ly (trực tiếp và gián tiếp)
6- Tránh để nhiệt độ thay đổi quá nhiều bằng cách cung cấp hệ thống sưởi đủ ấm trong các thời kỳ nhiệt độ ngoài trời xuống thấp.
7- Không nên trồng hoa ly khi nhiệt độ thấp hơn 12°C.
8- Cung cấp đủ ánh sáng trong những ngày trời tối.
9- Cung cấp đủ phân bón (nhưng không được quá nhiều).
10- Theo dõi độ ẩm tương đối RH bởi vì cây sẽ có nhiều triệu chứng hơn nếu độ ẩm tương đối RH tăng lên.
11- Khi phát hiện thấy cây bị bệnh phải đào bỏ cả rễ, phơi khô, đốt...
12- Mức độ thiệt hại và các loại triệu chứng xảy ra với các giống cây khác nhau cũng khác nhau. Để biết thêm thông tin, vui lòng liên hệ với nhà cung cấp của bạn.
Bài và ảnh: Thanh Tuyền
