Hiện tượng rụng nụ và khô héo nụ ở cây hoa ly là một loại bệnh sinh lý liên quan đến các yếu tố ngoại cảnh như ánh sáng, nước và dinh dưỡng. Đặc biệt, hiện tượng này rất phổ biến trên các giống ly lai Asiatic và trên một số giống lai thuộc nhóm OT như Robina, Conca d'Or...Tuy có các biểu hiện tương tự nhau nhưng về nguyên nhân của hiện tượng rụng nụ lại khác so với hiện tượng khô héo nụ hoa.

Hiện tượng rụng nụ ở cây hoa ly có thể xảy ra vào thời điểm nụ hoa đã đạt độ dài 1-2 cm. Trước khi bị rụng, nụ hoa chuyển thành màu xanh lá cây nhạt. Cùng lúc đó, phần đế của nụ hoa bị teo quắt lại và làm cho nụ hoa rụng xuống. Vào mùa xuân, những nụ hoa ở vị trí thấp nhất thường là những nụ hoa đầu tiên rụng, ngược lại vào mùa thu, những nụ hoa ở trên cao lại rụng trước. 

- Nguyên nhân: Hiện tượng rụng nụ hoa là do cây trồng không nhận đủ ánh sáng. Dưới điều kiện ánh sáng yếu, các nhị hoa trong nụ sản sinh ra etylen và đây là nguyên nhân phá hoại nụ hoa. Nhiệt độ nhà kính cao cũng làm cho nụ hoa bị rụng.


Nụ hoa bị rụng, chỉ còn trơ cuống (giống ly Pavia)

Hiện tượng khô héo nụ hoa có thể xảy ra ở bất kỳ giai đoạn phát triển nào. Nếu nó xảy ra sớm, cây sẽ bị thấp và lá có màu xanh lá cây tối, ngắn và hẹp và lá mọc ôm thân nhưng lại không biểu hiện các triệu chứng cháy lá. Một số hoặc tất cả các nụ hoa sẽ bị khô ngay từ giai đoạn đầu của quá trình sinh trưởng và sau này sẽ xuất hiện ở phần nách lá của những lá ở phần ngọn dưới dạng những đốm trắng.


Nách lá có đốm trắng là vết tích của nụ bị khô héo ở giai đoạn sớm của sự sinh trưởng (giống ly Robina)

- Nguyên nhân: Hiện tượng nụ hoa bị khô héo sớm là do lượng nước hấp thụ qua rễ của củ giống không đủ, nguyên nhân có thể là:
  + Củ được trồng ở vị trí quá nông, hệ thống rễ củ kém
  + Đất quá khô hoặc có nồng độ muối quá cao, rễ bị hư hại
  + Nhiệt độ đất quá cao và cấu trúc đất kém.

Nếu hiện tượng khô héo nụ xảy ra vào giai đoạn sau của quá trình phát triển của cây, cây sẽ vẫn thường phát triển bình thường với hệ thống rễ bình thường và với nụ hoa đã nhìn thấy rõ. Tuy nhiên, về sau này, các nụ hoa sẽ chuyển sang màu xanh lá cây nhạt và teo đi. Những nụ hoa đã lên màu sẽ trở nên nhợt nhạt và bị khô hoàn toàn nhưng thường sẽ không rụng xuống. Những nụ hoa ở phía trên xếp thành cụm hoa sẽ là những nụ đầu tiên bị khô. 


Nụ hoa bị khô héo ở giai đoạn sau (nụ vẫn to nhưng không nở và không rụng xuống)

 - Nguyên nhân: Hiện tượng khô héo nụ hoa xảy ra vào giai đoạn sau có thể là do thiếu chất dinh dưỡng ở một giai đoạn ngắn tương tự như việc thiếu ánh sáng. Ngoài ra cũng cần tính đến các yếu tố như: khả năng dễ nhiễm bệnh của cây trồng và việc sử dụng những củ giống có kích thước lớn. Tuy nhiên cần lưu ý: Nhiệt độ nhà kính chắc chắn là không có ảnh hưởng tới hiện tượng héo nụ.  

Bài và ảnh: Thanh Tuyền