Để xử lý củ ly ra rễ trong kho lạnh thì yêu cầu là người trồng phải có kho lạnh. Nếu không có kho lạnh, có thể xử lý củ trong phòng bật điều hòa hoặc chỗ râm mát. Tuy nhiên, kho lạnh vẫn là lựa chọn tốt nhất.

Sau đây tôi xin chia sẻ kinh nghiệm của cá nhân tôi về kỹ thuật xử lý củ ly ra rễ trong kho lạnh mà tôi đã làm nhiều năm nay. Các bước tiến hành như sau:

1. Rã đông củ

Khi lấy củ về, nếu củ còn đông đá thì nên để chỗ mát hoặc cho vào kho lạnh (nhiệt độ 2-5oC) qua đêm cho rã đông. Nếu hôm sau kiểm tra mà thấy củ chưa rã đông thì có thể tăng nhiệt kho lạnh lên (5-10oC). Khi củ ly đã rã đông (không còn đá, củ tách rời nhau ra) thì tiến hành lấy củ ra khỏi kho lạnh để xử lý củ.

2. Chuẩn bị các dụng cụ, vật tư cho xử lý củ gồm:

- Thuốc trừ bệnh (Daconil 75WP, Ridomil 68WG, Viben C-50BTN). Bản thân tôi thường dùng thuốc Viben C-50BTN.

- Xô nhựa hoặc thùng xốp.

- Lưới đen.

- Khay nhựa đen.

- Giấy báo cũ.

- Xơ dừa hoặc mùn cưa (đã được rửa sạch) và còn ẩm.

3. Xử lý củ với thuốc trừ nấm

- Lấy củ ra, rũ bỏ sạch giá thể bám vào củ.

- Ngâm củ trong dung dịch thuốc trừ nấm bệnh (đặt tấm lưới lên miệng xô rồi cho củ vào ngâm). Ngâm từ 10-15 phút, chú ý ngâm ngập củ.

- Vớt củ ra khay để ráo bớt nước.

4. Xếp củ vào khay

- Lót giấy báo cũ vào đáy khay để cho xơ dừa không bị rơi ra ngoài.

- Cho 1 lớp xơ dừa vào, dày khoảng 1-2cm, rồi dàn đều ra toàn bộ khay.

- Lần lượt xếp củ lên trên lớp xơ dừa. Xếp lần lượt, các củ khít vào nhau.

- Chỉ xếp 1 lượt củ

- Sau khi xếp củ kín hết khay thì phủ 1 lớp xơ dừa lên trên mặt củ. Lớp xơ dừa này dày ít nhất 5cm.

- Dùng doa tưới đều lên mặt xơ dừa cho đến khi thấy nước chảy ra dưới đáy khay nhựa đen thì dừng lại.

5. Xếp khay vào kho lạnh

- Tiến hành xếp các khay nhựa đen (đã xử lý củ) vào kho lạnh.

- Xếp chồng các khay nhựa đen lên nha. Chú ý xếp đầu có ghi tên các giống ra ngoài để tránh nhầm lẫn giống. Loạt khay trên cùng nên đậy bìa giấy hoặc nắp gỗ để tránh bốc thoát hơi nước làm bề mặt xơ dừa bị khô.

- Thông thường mỗi chồng chỉ xếp từ 7-8 khay. Giữa các chồng nên xếp chừa một khoảng nhỏ để lưu thông không khí, tránh xếp xít nhau.

6. Đặt nhiệt độ kho lạnh

- Giai đoạn xử lý củ ra rễ nên để ở nhiệt độ dao động từ 12-13oC.

- Trong quá trình chạy kho, thường xuyên kiểm tra hoạt động của kho lạnh để đảm bảo kho hoạt động tốt, tránh tình trạng kho chạy không đủ lạnh dẫn đến làm hỏng củ.

-  Thường xuyên kiểm tra độ ẩm xơ dừa trong khay. Nếu thấy khô cần bổ sung thêm nước cho đủ ẩm.

- Thông thường sau xử lý từ 7-10 ngày (tùy thuộc vào chiều dài mầm lúc mang xử lý) thì củ ly ra rễ thân và có thể mang ra trồng. Bằng mắt thường cũng có thể quan sát thấy mầm củ mọc lên cao khỏi xơ dừa (chiều dài mầm 7-10cm) và rễ thân ra trắng xung quanh.


Bài và ảnh: Thanh Tuyền