Điều đầu tiên cần khẳng định lại bệnh cháy lá trên cây hoa ly là một trong các loại bệnh sinh lý, liên quan đến rối loạn sinh học của cây. Đây là một loại bệnh rất hay gặp khi trồng hoa ly, đặc biệt là trên nhóm giống lai Oriental và Asiatic.
Ở giống Oriental lai, cháy lá xuất hiện chủ yếu ở phần mép lá dưới dạng các đốm màu nâu
Trong cùng một nhóm giống lai thì những giống có cỡ củ to hơn có nguy cơ bị bệnh cháy lá cao hơn so với cỡ củ nhỏ. Ví dụ: đối với giống Sorbonne, khi trồng cỡ củ 20/22 thì cây có nguy cơ bị cháy lá nhiều hơn so với cỡ củ 16/18 và 18/20. Ngoài ra, người trồng cũng bắt gặp bệnh này trên nhóm giống lai OT (cỡ củ 22/24), ở một số giống như: Amarossi, Robina, Red Desire...
Bệnh cháy lá xuất hiện trên ngọn cây, ở giai đoạn phân hóa nụ hoa (thường là sau trồng từ 25-30 ngày), trước khi bắt đầu nhìn thấy nụ hoa. Bộ phận bị gây hại bao gồm tầng lá non phía trong (bao nụ hoa), nụ hoa và tầng lá bao bên ngoài nụ. Dấu hiệu nhận biết bằng mắt thường đó là những lá trên ngọn cây hoa ly sẽ chụm vào thay vì mở ra như thường lệ.
Đầu tiên, những lá non sẽ hơi quăn theo hướng vào trong. Khi lấy tay tách nhẹ lá ra, sẽ thấy các dịch nhầy bên trong dính giữa các lá. Một vài ngày sau, trên những lá này xuất hiện những đốm màu vàng-xanh lá cây cho tới màu hơi trắng.
Trong trường hợp bị cháy lá nhẹ, cây sẽ tiếp tục phát triển ở mức độ bình thường và hư hại chỉ xảy ra ở những lá nằm ở tầng lá bao bên ngoài nụ hoa. Nụ hoa và những lá non phía trong không bị ảnh hưởng.
Cây hoa ly bị bệnh cháy lá nhẹ vẫn có khả năng sinh trưởng, cho thu hoa
Nếu hiện tượng cháy lá ở mức nặng hơn, những đốm trắng có thể chuyển sang màu nâu ở một số chỗ và lá cây sẽ bị quăn lại ở những chỗ bị phá hoại. Những nụ non sẽ bị hủy hoại nên cây sẽ không tiếp tục phát triển được nữa.
Nếu bị nặng hơn, nụ hoa sẽ chuyển màu nâu rồi rụng
Trong các trường hợp cực nặng, tất cả các lá cây cộng với những nụ hoa còn non và yếu sẽ bị phá hoại hết, làm cho cây không thể tiếp tục phát triển thêm. Phần trên của cây sẽ rất cong hoặc có thể chuyển sang màu nâu đen. Bệnh này cũng có thể xảy ra với phần thịt lá ở phía trên của cánh hoa làm cho nụ hoa mọc một cách bất thường và bị mở ở phía trên (vỡ nụ).
Cây hoa ly bị bệnh hại nặng sẽ hỏng toàn bộ nụ, ngừng sinh trưởng, không cho thu hoa
Bệnh cháy lá trên cây hoa ly tuy không phải là bệnh truyền nhiễm nhưng lại có tốc độ lây lan vô cùng lớn và gây ra thiệt hại không nhỏ cho người trồng hoa ly, đặc biệt là khi bệnh xảy ra trùng với thời điểm có độ ẩm không khí cao hoặc sương mù. Do vậy người trồng hoa cần biết rõ nguyên nhân gây ra bệnh và có phương pháp phòng bệnh kịp thời, hiệu quả.
Bài và ảnh: Thanh Tuyền
